- Gida didaktikoa -

Proiektuaren Canvas-a

EDIA proiektua Lehen Hezkuntzako 4.. 5. eta 6.mailako ikasleei zuzenduta dago. Diziplina anitzekoa denez, ikasketa-eremu bat baino gehiago hartzen ditu barnean.

«Dena mugitzen da!» sekuentzia didaktikoaren edukietan zeharka garatzen da Lehen Hezkuntzako curriculuma, besteak beste, Natur Zientziei, Hizkuntzari, Teknologiari, Matematikei eta Arte-hezkuntzari dagozkion gaitasunak, baita Bloom hezkuntza-helburuak ere –Bloom-en taxonomia izenaz ezagunak–, aro digitalera egokituta. Ikus bideoa

Era berean, adimen mota bakoitzarentzako zereginak prestatzerakoan, oso kontuan izan dugu Adimen anizkoitzen teoria. Alderdi horiek guztiak jasota daude zereginen, adimenen, oinarrizko gaitasunen eta hezkuntza-helburuen arteko elkarrekikotasuna adierazten duten tauletan.

Plangintza didaktikoa

HEZKUNTZA-HELBURUA

Unitate honen helburua da objektu bat eraikitzea, egiazko arazo bati konponbidea emateko. Makina sinpleen (polea, plano makurtua eta palanka) gaineko ezagutzan oinarrituta, proiektu teknologikoa garatu da talde kooperatiboetan (ideia baten plangintzatik hasita, ideia hori gauzatzeraino).

CeDeC. Claves de la planificación(CC BY-SA)

Hasierako egoera jakin batetik abiatuta, jostailuzko garaje bat eraikitzea planteatu zaie ikasleei. Azken xede hori lortzeko, hainbat egiteko ebatzi beharko dituzte.

Tresna eta baliabide digitalak edo bestelakoak erabiliz ebatz daitezke proposatutako zeregin guztiak (gelako koadernoa, horma-irudiak...). Tresna digitalen erabilera-mailak gelako errealitatearen araberakoa izan behar du, hala, oso kontuan hartu behar dira bai ikasleen edo/eta irakasleen erabilera-maila eta trebetasun ezberdinak, bai baliabide material eta teknikoen hornidura.

Jarraian jasota dago sekuentzia didaktikoaren egiturari eta zereginei buruzko informazio osoa.

Feedbacka

AZKEN PRODUKTUA

Bi solairuko garajea, hauekin: solairuen arteko sarbide-arrapala, jasogailua eta barrera sarrera/irteeran. Solairu bakoitzak bost autorentzako lekua izan beharko du, eta behar bezala seinaleztatuta egon beharko du. Material, neurri eta akaberek haurrentzako egokiak izan beharko dute.

Azalpen-panel bat ere izan beharko du, fabrikazio-prozesuaren faseak azaltzeko.

ZABALKUNDEA - KOMUNIKAZIOA

Ikasgelako lanaren zabalkundea proiektuan zehar egingo da. Tresna bat baino gehiago erabil daiteke baliabidearen zabalkundea egiteko.

Blog batean sarrerak egitea: bai ikasgelako blogean, bai proiekturako berariaz sor daitekeen beste batean. Ikasgelako bloga erabiltzen bada, proiektuak iraun bitartean sarrera bat baino gehiago egitea gomendatzen dugu. Talde bakoitza sarrera bat edo batzuk egiteaz arduratu daiteke, edo, bestela, talde guztiek beren sarrerak idatz ditzakete gai berari buruz. Lan hori ebaluatzeko errubrika bat (formatu editagarrian, odt-an, eta pdf-n) erabil daiteke. Blogeko artikuluen artean, honakoak proposatzen ditugu:

Jasotako enkargua eta haren onarpena. Enkarguaren irudia, garajeak egingo dituzten taldeen aurkezpena eta enkarguaren onarpena jasoko ditu.
Txostena eta zirriborroa. Edukiari lotutako zereginak bukatutakoan, taldeen txostenak eta zirriborro guztien irudiak argitaratuko dira.
Garajeen azokari buruzko iragarki laburra. Ikastetxeko ikasle eta irakasleentzako, familientzako... gonbidapena.
Azalpen-panelak. Sarrera honetan, panelen aurkezpena grabatuko da, egindako prozesuaren azalpenarekin batera (audioa). Panelen irudiak erantsiko zaizkio.
Garajeen azokaren kronika. Talde batek jardunaldiaren argazkiak egin ditzake, eta jardunaldiaren nondik norakoak kontatu.
Garajeen entrega-ekitaldiaren kronika: irudiak, garajeen hartzaileen eta egileen iritziak eta emozioak...

Bestelako baliabide digitalak ere (Microblog-ak, Web-orriak, Site-ak, Wiki-ak, dokumentu partekatuak...) baliagarriak izan daitezke egindako lanen berri emateko eta zabaltzeko.

Ikasgelan txokoak sortzea ere aukera egokia izan daiteke, horietan ikasleek beren lanak aurkez ditzaten, horma-irudi, kartel, lan-karpeta, txosten eta abarren bitartez.

EGITURA

Hasierako zereginak

Atal honetan, ikasleek emaitzak aztertu, alderatu eta kontrastatu egingo dituzte. Aztertutakoari buruzko banakako hausnarketa planteatuko da.

«Dena mugitzen da!»

«Hasierako testua». Motibazioa: bost urteko ikasleen enkargua.

«Elkarrekin apartak izan gaitezke!» Sekuentzia aurrera eramateko talde-lanaren planteamendua.

«Oso enkargu berezia»

«Hasierako testua». Unitatearen motibazioa: ikastetxeko 5 urteko ikasleen gutuna.
Lan egiteko antolatuko gara. Taldeak antolatzeko, lanak gordetzeko eta lanak zabaltzeko tresnak.
«Aztertutakoa erregistratuko dugu». Ereduen aurkezpena eta behaketa-taula.
«Bi minutu pentsatzeko». Ikaste-prozesuaren gainean hausnartzeko lehendabiziko etenaldia. «Gogoeten egunkarian» idatziko dituzte lehenengo zeregin horien gaineko gogoetak. Egunkaria digitala izan daiteke, baita ohiko koaderno bat ere.

Garapen-zereginak

Unitatearen mamia. Bukatutakoan, garajea eraikitzeko prozesuaren fase guztiak bukatuta izango dituzte. Besteak beste, pentsamendu errutinak garatuko dituzte: atalak eta osotasuna, sailkatzea, ezagutzea, hausnartzea, erabakiak hartzea, planifikatzea, diseinatzea, ezagutzea, ulertzea, aztertzea, zereginak zehaztea, rolak zehaztea, adostea, elkartzea, neurtzea, kalkulatzea, baloratzea, imajinatzea, jasotzea/ematea, feedback-a, iradokitzea, birmoldatzea, birplanteatzea, adieraztea, eraikitzea, pintatzea, ahokatzea, elkarri laguntzea, elkarrekin ebaluatzea...

«Garajea desmuntatzen»

«Hasierako testua»

«Guztiak du bere funtzioa». Pentsamendu-errutinak: objektua (osoa) eta atalak aztertzea, elementuen arteko elkarreragina (objektuaren funtzionamendu orokorra ahalbidetzen duena) ulertzea. Feedback-a: egindako azterketaren gainean hausnartzea eta ondorioak idatziz jasotzea.
«Elementu guztiak dira garrantzitsuak». Taldeka atal bakarra aztertzeko txantiloia (formatu editagarrian, odt-an, eta pdf-n).
«Objektu osoak atalak behar ditu». Taldeen ekarpenak jasotzeko txantiloia (formatu editagarrian, odt-an, eta pdf-n).
«Bi minutu pentsatzeko». Ikaste-prozesuaren gainean hausnartzeko bigarren etenaldia. «Gogoeten egunkarian» idatziko dituzte gogoetak.

«Arazo bat ebazteko galderak»

«Hasierako testua». Beharrizanaren hasierako azalpena egin behar da, edozein eraikuntza-proiektu abiatu baino lehen nork bere buruari galdera egokiak egin ahal izateko.

«Zer behar dugu proiektua aurrera eramateko?» Taldeka «hausnarketa bideratzeko galderak» txantiloian jasotako galderei erantzungo diete (formatu editagarrian, odt-n, edo pdf-n). Ondoren, galderak sailkatuko dituzte, gaika. Horretarako, funtsezkoak izango dira taldekideen arteko elkarrizketa eta adostasuna «galderak sailkatuko ditugu» txantiloia (formatu editagarrian, odt-an, edo pdf-n). Azkenik, gai bakoitzaren atalean, hasierako galderen erantzuna idatziko dute, «Gure galderak laburbilduko ditugu» txantiloia erabiliz (formatu editagarrian, odt-an, edo pdf-n), taldearen ondorio gisa.
«Bi minutu pentsatzeko». Ikasteko moduari buruzko gogoeta sustatuko da. Kasu honetan, erabakiak hartzearen inguruan hausnartuko dute.

«Eraikitzeko plangintza»

«Hasierako testua». Zeregin honetan banakako txosten bat sortzea planteatzen da (edukia taldean adostuta), garajearen diseinu-fasean erabakiak hartzeko prozesua bideratzeko.

«Diseinu-taldea». Infografia lagungarria da urratsak betetzerako orduan. Ikasleentzako txostena (formatu editagarrian, odt, eta pdf-n). Urrats bakoitza txostenaren orrialde bati dagokio, eta edukiaren irudi batekin batera aurkezten da.

urratsa: Fitxa teknikoa. Enkarguaren ezaugarriak eta taldeak hartutako erabaki batzuk jasoko dira.
urratsa: Zereginen kontrol-zerrenda. Garrantzitsua da egoki kokatzea eta prozesuaren zein puntutan dauden kontziente izatea. Ikasleen autonomia sustatzea da helburua.
urratsa: Makina sinpleei buruzko informazioa. Azalpen-bideo bat. Makina sinpleei buruzko informazio-bilketa. Hainbat estekatan jasotako bideoak daude, elementu bakoitzak zertarako balio duen eta nola erabiltzen den ikusteko (irudi edo testu bidez azal dezakete). Procomun bilatzaileko unitate didaktikoa eskaintzen da, makinei buruzkoa, joko eta esplorazio elementuak biltzen dituena.
urratsa: Konpromisoak eta zereginak banatzea. Zereginak adosteko eta banatzeko unea da, baita taldearen helburua lortzera bidean konpromisoak hartzeko unea ere.
urratsa: Zein da ideiarik onena? Urrats honetan, ikasle talde bakoitzak, bere ezaugarrien arabera, proposamen erraza edo konplexua egin dezake. Garajearen zirriborro ahalik eta zehatzena egin behar da. Irakasleak gutxi gorabeherako neurriak jartzen lagunduko du, eta, behar izanez gero, proposatutako ideia egokitzen lagunduko die taldeei. Errubrikan jasotako adierazle eta deskribapenak kontuan hartzea komeni da, haren arabera egingo baita zirriborroaren balorazioa.
urratsa: Proiektua aurkeztea. Irakasleak jarraibideak emango ditu, eta ahozko aurkezpena prestatzen lagunduko du, entseguak egiteko aukera erraztuz eta behar besteko egokitzapenak eginez. Talde bakoitzak ikaskideen proposamenaren ahozko aurkezpena entzungo du, baita oharrak hartu ere, eta aurkeztutako zirriborroaren balorazioak egingo ditu txostenean dagoen errubrika erabiliz. Aurkezpenaren ondoren, talde bakoitzak proposamenean aldaketarik egin behar ote duen hausnartuko du.
urratsa: «Ekin lanari!» Azken atal honetan, taldeek garajearen eraikuntza planifikatuko dute, txantiloiaren laguntzaz. Epeak ezarriko dituzte, eta, prozesu osoan zehar, lana dokumentatuko dute, argazki eta bideoak eginez.

«Webgune lagungarriak». Hainbat esteka eskaintzen dira. Horietan, jostailuzko garajeen eraikuntzari buruzko azalpen errazak ematen dira. Ikasleek azalpenak ikus ditzakete, edota horietan aurkeztutako ideiak baliatu ditzakete beren proiektua gauzatzeko.

«Bi minutu pentsatzeko». Laugarren etenaldi honetan, banaka zein taldeka egingo dute gogoeta: nola lan egin duten eta lana nola antolatu duten hausnartuko dute. Baina, are garrantzitsuagoa dena, proiektua talde-lanean egiteak dituen abantailak aztertuko dituzte. Gainera, ikasketa-prozesuari buruzko gogoetak hitzez adierazten laguntzeko galdera sorta planteatuko da. Horrek galdera berriak egiten ere lagunduko die, gaian sakontzeko edo hari buruz gehiago ikasteko.

Amaierako zereginak

Proiektua bukatzeko, egindako lana jendartean aurkeztuko da. Horretarako, ikasleek azalpen-panel bat erabiliko dute, eraikuntza-prozesuaren faseak jasotzen dituena. Gainera, eraikitako garajea bost urteko lagunei emango zaie. Besteak beste, honako pentsamendu errutina/estrategiak garatuko dituzte: sintetizatzea, azaltzea, prozesuak antolatzea, ereduz adieraztea, idaztea, ideiak antolatzea, prozesua eta produktua ebaluatzea, ikasketari buruz hausnartzea.

«Azalpen-panela»

Hasierako testua. Prozesua eta egindako lana aurkezteko erabilgarria da panela. Talde guztien panelak bilduta erakusketa bat egingo dela jakinaraziko zaie ikasleei. Estekatutako bideoan Lehen Hezkuntzako laugarren mailako ikasleak ageri dira beren azalpen-panela aurkezten. Eredu ona da, bai egingo dituzten panelen banaketari buruzko ideiak jasotzeko, bai stand bakoitzaren aurkezpena prestatzeko.

«Garajeak aurkeztea». Taldeei panel bat egiteko proposamena luzatuko zaie, egindako lana senideei, bost urteko ikasleei eta ikastetxeko beste adiskide batzuei erakusteko. Eredu-panelean edukiaren banaketa posible bat eman da. Neurri, material eta abarrei buruzko argibideak ere eskaini dira.

«Geure lana ebaluatzea». Ebaluazioa egiteko, «prozesu teknologikoaren errubrika» (formatu editagarrian, odt, edo pdf-n) erabiliko da. Bertan, unitatean landutako alderdirik adierazgarrienak jasota daude: taldearen antolamendu eta funtzionamendua, garajearen funtzionalitatea eta, azkenik, garejearen ezaugarriak. Errubrika publikoa izango da, eta aurretiaz irakurri eta aurkeztuko zaie ikasleei, ahal duten neurrian, euren lana maila goreneko adierazleetara egokitzeko.

«Bi minutu pentsatzeko». Bosgarren etenaldi honen helburua da errubrikaren ebaluazioaren gainean hausnartzea, baita norbere itxaropenei, autoebaluazioari, taldekideen iritziari eta irakaslearen ebaluazioari buruz hausnartzea ere.

OHARRA: Oso garrantzitsua da garajeen azoka antolatzea, ikasleek beren lana aurkezteko aukera izan dezaten. Horrela, egindako lanak zer-nolako arrakasta izan duen ikusiko dute, eta testuinguru erreal batean hizkuntza-gaitasuna garatzeko aukera izango dute.

«Oparia prestatzea»

«Hasierako testua». Egindako lanaren amaiera gisa, garajearen entrega-ekitaldia egingo da. Irakasleak behar bezala planifikatuko du proiektuaren azken atal hau.

«Garajea entregatzea». Entrega-orria sortuko da (egile taldea, garajearen zenbakia, eguna eta ordua adierazita). Enkargua egin zuen ikasle taldeari helaraziko zaio oharra, gutun bidez edo aurrez aurre entregatuta. Ekitaldiaren eguna finkatuko da, eta ikasle talde bakoitzari harrera egingo zaio (5 urteko talde bakoitzeko lauzpabost haur).
«Bi minutu pentsatzeko: Azken gogoeta». Sekuentziako azken zeregin honetan, metakognizioa da ikasleari proposatutako zereginen ardatza.

Curriculum-plangintza

HELBURUAK

Gizarte- eta kultura-jardueretan ahoz eta idatziz behar bezala ulertzea eta adieraztea.
Gatazken ebazpenean, kalkulu mentalerako eta neurketarako lanabes eta estrategia pertsonalak sortzea eta erabiltzea, eta espazioan orientatzeko prozedurak lantzea, betiere, horrelakoak erabiltzeak dituen abantailak aztertuta eta irtenbideen koherentzia baloratuta.
Ezagutza matematikoa erabiltzea eguneroko gertakariei eta egoerei buruzko informazioak ulertzeko, baloratzeko eta sortzeko, eta haren izaera instrumentala aitortzea ezagutzaren beste eremu batzuetarako ere.
Matematikak eguneroko bizitzan duen balioa estimatzea, haren erabileraz gozatzea eta hainbat jokaeraren balioa aitortzea, hala nola hainbat alternatiba arretaz aztertzea, doitasunaren egokitasuna edo pertseberantzia irtenbideak bilatzeko orduan.
Ingurune naturalaren, sozialaren eta kulturalaren elementu nagusiak identifikatzea, haren antolakuntza, ezaugarriak eta interakzioak aztertuz eta gero eta konplexuagoak diren espazio eremuen ezagutzan aurrera eginez.
Talde jardueratan parte hartzea, betiere jokabide arduratsua, eraikitzailea eta solidarioa izanda eta funtzionamendu demokratikoaren oinarrizko printzipioak errespetatuta.
Proiektu teknologiko bat egitea, aurrez planifikatuta, jostailuzko garaje bat eraikitzeko, makina sinpleak erabiliz, material egokiak aukeratuz, eta baliatutako estrategiei buruzko informazioa ematea.
Informazio eta komunikazio teknologiak informazioa lortzeko baliatzea, baita ikasteko zein jakintza partekatzeko tresna gisa.
Ekoizpen artistiko pertsonala eta norberarenganako konfiantza garatzea, nork bere zein besteen sorkuntzak errespetatzen eta kritikak eta iritziak jaso eta adierazten jakinda.

EDUKIAK

Ahozko testuak ulertzea eta ekoiztea ikasteko eta informazioa jasotzeko, hala helburu didaktikoa dutenak nola egunero erabiltzen direnak (jarraibideak, azalpenak, deskribapenak...), informalak (berdinen arteko elkarrizketak eta lantaldekoak) eta formalizazio maila handiagokoak (eskolako aurkezpenak).
Irakaskuntzaren eremuko testu propioak sortzea, informazioa lortzeko, antolatzeko eta komunikatzeko (deskribapenak, azalpenak...).
Egoera errealetan arazoak ebazteko orduan zenbakiak eta kalkulua erabiltzeko interesa, ebazpen-prozesuak eta eskuratutako emaitzak ahoz zein idatziz azalduz.
Espazio ezagunen oinarrizko irudikapena: planoak eta maketak. Testuinguru topografikoan posizioak eta mugimendua deskribatzea.
Nork bere gaitasunetan konfiantza izatea, eta eraikuntza geometrikoak eta objektu zein harreman espazialak erabiltzerako orduan konstantea izatea.
Bizikidetza-arauak eta horien betetzea.
Arauak betetzeko erantzukizuna, oinezko eta garraioetako zein zerbitzuetako erabiltzaile garen aldetik.
Eraikuntza-makina edo objektu bat planifikatzea eta gauzatzea.
Makinak eta aparatuak. Eragile mekanikoak: ardatza, gurpila, polea, plano inklinatua, engranajea, balazta... Haien funtzioak.
Prozesu teknologikoaren etapak. Irizpideak problema bat ebazteko eginkizuna duten edo horretarako baldintzak betetzen dituzten egitura soilak eraikitzeko, pieza modulatuetan eta/edo eragile mekanikoetan oinarrituta.
Egitura soilak diseinatu, planifikatu eta eraikitzea.
Tresna, gailu eta makinak erabiltzeko behar diren eskuzko gaitasunen garrantziaz jabetzea, estereotipo sexistak alde batera utzita.
Testu hezigarriak eta argigarriak egitea, proiektu baten garapenaren ahozko eta idatzizko komunikaziorako.
Banakako zein taldeko sorkuntza-prozesua aurreikusitako asmoetara egokitzen saiatzea, materialak egoki hautatuz –beren aukera plastikoen arabera– eta tresna, material zein espazioak era arduratsuan erabiliz. Bide horretan, betiere, esleitutako zereginak nork bere gain hartu beharko ditu eta, hala badagokio, taldeak ezarritako arauak bete.

Ikaskuntza ingurunea

Hezkuntza-helburuen taxonomia - Bloom-en taxonomia

Ikaste-prozesuan, proposatutako zereginek ezinbestean barne hartu behar dituzte maila kognitibo guztietako gaitasun eta ezagutzak: oinarrizkoenetatik hasita (ezagutzea, ulertzea eta aplikatzea), trebetasun konplexu eta sakonenetara bitarte (aztertzea, ebaluatzea eta sortzea). Bloom-en taxonomia da erreferentzia.

Lankidetzako ikaskuntza

Planteamendu pedagogikoak, helburuen taxonomia kontuan hartzeaz gain, ikaskuntza kooperatiboan jartzen du arreta (Jonhson&Johnson, Pujolàs).

Hori dela eta, garrantzitsua da zereginak garatzeko orduan lankidetza faktore beharrezkoa izatea; izan ere, proiektua helburu komun gisa hartu behar da, taldea eta lantaldeak batzen dituena, eta kontuan hartu behar da guztien lanari esker beteko dugula helburua. Jarraian ageri den irudiak agerian uzten ditu elkarlanean aritzeko behar diren 4 baldintzak. Dokumentu honetan, ikasleekin erabiltzeko ikaskuntza kooperatiboaren osagaiak jorratu daitezke (formatu editagarrian, odp-n, eta pdf-n)

CeDeC. Aprenden cooperando(CC BY-SA)

Ikaskuntza-testuinguru honen sorrerak harreman zuzena dauka ikasgelako taldekatzeekin eta baliabide jakin batzuen erabilerarekin.

Jarraian eskaintzen dira ikasleak taldekatzeko proposamen metodologiko bat, kontsultarako baliabideak eta material erabilgarria.

Feedbacka

TALDEKATZEAK

Ikaskuntza kooperatiboa posible izateko, ezinbestekoa da proiektuaren hasieran irakasleak plangintza egokia egitea eta aurretiko erabaki hauek hartzea:

Talde heterogeneoak sortzea (lauzpabost kide).
Taldea kudeatzeko kontsignak ezartzea.
Banakako zein taldeko lana ebaluatzea.

Era desberdinetako materialek lagunduko diote irakasleari taldeen lana kudeatzen:

Talde kooperatiboetarako oinarrizko gida (formatu editagarrian, odt, eta pdf-n).
Google-apps (DRIVE - SITE - BLOG)
Talde-ebaluaziorako taula (formatu editagarrian, odt, eta pdf-n)

Eskuratutako ezagutzari buruzko gogoeta sustatzeko, zeregin gehienen ondoren «Bi minutu pentsatzeko» izeneko jarduera proposatzen da. Ariketaren helburua da ikasleak aztertzea nola ikasten duen eta nola aritzen den elkarreraginean ikaskideekin.

TALDEEN KOHESIOA

Taldekatzeen antolamendu-alderdiez gain, beharrezkoa da gela/talde osoaren zein lantalde txikien «talde-kohesioa» abiatu eta sendotzeko tarte bat hartzea. Taldeen lehenengo egunak dinamizatzeko hainbat ideia aurkezten dira jarraian:

Ikasleen eskuen silueta marraztea eta moztea, eta izenak eta ezaugarri pertsonal bat idaztea.

Silueta guztiekin irudi bat osatzea (jakin bat edo abstraktu bat).

Irakaslearen laguntzaz, ikasleen ikaskuntza-estiloak, adimen indartsuenak eta adimen ahulenak identifikatzea. Horretarako, galdetegi pertsonal bat egin dezakete, Adimen Anizkoitzen (IIMM test-a) teoriari jarraituz. Ondoren, emaitzak komentatu eta horma-irudi bat egingo dute, ikasgelan jartzeko.

Talde-lanari lotutako jardunbide egoki eta desegokiak biltzen dituzten testu grafikoak «Role-playing» (mimo) teknikaren bitartez dramatizatzea.

Taldean lan egiteko prozedura-arauak elkarrekin planifikatzea.

Oinarrizko taldeak sortzea. Talde horiei eutsiko zaie sekuentzia didaktikoan, hiruhilekoan edo ikasturtean.

Ardurak definitu eta banatzea.

Portfolio bat sortzea, non taldearen eta kide bakoitzaren helburuak definituko diren (portfolio bat ikasleko). Portfolioak barne hartu beharko ditu «Gogoeten Egunkaria», ikasten ikasi gaitasuna, ikaskuntza-prozesuaren erregistroa, gaitasun bakoitzaren garapenaren ebidentzia, eta helburu pertsonalen eta talde-helburuen planteamendua.

Ikasgela-taldeari izen bat jartzea. Talde bakoitzari izena jarri eta logoa egitea.

TRESNA DIGITALAK: IKASGELAKO BLOG-a

Gelako bloga erabiltzea proposatzen dugu, izan ere, haren bitartez:

Talde-kohesioa sustatuko da: taldekideek Sarean euren identitatea izango den blogaren izena eta diseinua erabakiko dute. Izena adierazgarria izango da haientzat, gela edo maila jakin bateko taldea diren neurrian.

Unitateko ekoizpen-lanak argitaratzeko euskarria eskainiko digu: proiektuari buruzko bideoak, aurkezpenak eta sarrerak.

Ikasgelako lanari ikusgaitasuna emango dio, ikasgelako ateak hurbileko komunitatera zabalduko baitira, baita haratago ere.

Taldetik kanpoko pertsonekin elkarreraginean aritzeko aukera ematen du, blog-eko iruzkinen bitartez. Netetiketari lotutako alderdiak jarriko dituzte praktikan.

Sareko identitatea ulertzen lagunduko du. Talde-identitatea (digitala) kanpora ezagutaraziz, gerora beren identitate digital propioaren gaineko erabaki egokiak hartzeko gai izango dira.

Analogikoaz gain, euskarri digitalen erabilera sustatuko du.

Blog hezigarrien erabileren eredu bat: Blogmaníacos, Lehen Hezkuntzako bigarren zikloa.

Bestelako tresna digitalak ere erabiltzeko aukera dago. Gaitasun digitala garatzeko, uste dugu ezinbestekoa dela pixkanaka erabiltzen ikastea dokumentu partekatuak, testu-editoreak, grabagailuak, bideo-editoreak, multimedia aurkezpenak, web-nabigazioa, etab. Elkarlanerako web-tresnak oso erabilgarriak dira irakasleek lantaldeak kudeatzeko, baita talde bakoitzaren barne-kudeaketarako ere.

Azkenik, Google-en dokumentu partekatuak ere erabil daitezke dokumentuak deskargatzeko, editatzeko eta partekatzeko. Uste dugu mota horretako aplikazioak pixkanaka txertatu behar direla, oso erabilgarriak baitira taldeen lan kooperatiboa eta ikasle guztien arteko lankidetza bultzatzeko.

Horregatik, zereginetan tresna horiei ematen zaie lehentasuna, baliabide tradizionalenak bigarren maila batean utzita. Hala eta guztiz ere, irakasle bakoitzak erabakiko du zer neurritan egokitu daitekeen lan-eremu digitalera. Baliabide tekniko edo azpiegitura nahikorik ez dagoenerako, zeregin guztietan «arkatz eta paperezko» aukera edo alternatiba «ofimatikoa» aurkezten da.

Ebaluazioa

EBALUAZIO TEKNIKAK ETA EBALUAZIORAKO TRESNAK

Ebaluzaio-adierazleak dira sekuentzia didaktiko hau ebaluatzeko erreferenteak. Ikasleek menperatu beharreko ekintzak deskribatzen dizkigute. Gaitasunak eskuratzeko aurrerabidea ere ezartzen dute; izan ere, gaitasunen garapenean pentsatuz formulatzen dira adierazleak. Prozesua da oinarria, ez jakintzaz jabetu izana.

Prozesuaren eta produktuaren balorazioa egitea jasotzen da planteatzen den ebaluazioan, baita norberaren ikaskuntzari buruzko hausnarketa egitea ere. Horretarako, ezinbestekoa da zenbait teknika erabiltzea, hala nola behaketa zuzena, eztabaidak, elkarrizketak, dokumentazioa eta idatzizko edo ahozko proba objektiboak.

Brad Flickinger. student_ipad_school - 038(CC BY)

Irakasleei dagokie unitatean zehar bildutako datu objektiboak kontuan hartuta kalifikatzea eta erabakiak hartzea. Jarraian, ebaluaziorako orientabideak eta tresnak aurkezten dira.

HEZKUNTZAKO PORTFOLIOA

Ikasketa-prozesuaren gidari izan behar dute ikasleek. Hori lortzeko, hezkuntza portfolio pertsonala erabiltzeko proposamena luzatzen dugu. Bertan gordeko dira proiektuari, ikasturteari... dagozkion ikasketa-helburu pertsonalak. Gainera, ikaslearen ikasketa-ebidentziak ere jasoko dira hor: bereziki harro sentiarazi duten lanak, zirriborroak... Gogoeta metakognitiboak («Bi minutu pentsatzeko») ere jaso daitezke; izan ere, «Ikasten ikasi» gaitasuna garatzen lagunduko diote.

Komenigarria da portfolio digitalak erabiltzea. Txantiloi hau erabil daiteke horretarako. Dena den, beste formatu bat ere erabil daiteke: karpeta bat ordenagailuan edo disko gogor birtual batean, karpeta analogiko bat...

NORK EBALUATUKO DU?

Proposamen didaktikoaren arabera, irakasleek eta ikasleek parte hartuko dute ebaluazioan.

Irakasleak: heteroebaluazioa eta autoebaluazioa. Esteka honetan, «Irakaslearen autoebaluazioa» egiteko txantiloi bat eskaintzen da, plangintzaz, garapenaz eta ikasleek ikasitakoaz gogoeta egitea errazteko. Kontrol-orria hiru momentutan egitea komeni da: sekuentziaren plangintza egiterakoan, sekuentziaren garapena aztertzerakoan, eta ebaluazio-unean. Ikasleek beren gogoetak jasotzeko taula bat ere erantsita dago. Esteka honetan dago eskuragarri.

Ikasleak: elkarren ebaluazioa eta autoebaluazioa.

Honako hauek dira ebaluazio-tresnak (irakasleenak zein ikasleenak):

Talde bakoitzeko kideen arteko elkarreragina behatzea.

Gogoeten egunkaria («Bi minutu pentsatzeko»). Zeregin edo zeregin multzo bat bukatutakoan ikasleen gogoetak biltzen dira, baita taldekideekin partekatzen eta kontrastatzen ere. Banakako tutoretzetan ikasleak tutorearekin partekatuko du informazioa.

Garajeari buruzko txostenaren kontrola: irakurtzea eta aldaketa edo egokitzapenak proposatzea.

Unitatean jasotako txantiloi bakoitzean, norbanakoaren zein taldeen ikaskuntza-prozesuari buruzko datuak eskaintzen dira.

Taldeei irakurriko zaie informazioa eta feedback trukea egingo da, gutxienez, astean behin, baita beharrezkoa den guztietan ere.

Ideiaren aurkezpenerako errubrika. Ideiaren aurkezpenaren ebaluazio partekatua.

Azken produktuaren errubrika.

Blog batean sarrerak egiteko errubrika (formatu editagarrian, odt-an, eta pdf-n)

EBALUAZIO-ADIERAZLEAK

Jarraian kontsultagarri daude sekuentzia didaktiko honi dagozkion estandar guztiak eta oinarrizko gaitasunekiko baliokidetasunak.

Feedbacka

EBALUAZIO- ADIERAZLEAK

Ahozko adierazpenean koherente jarduten du hainbat egoeratan.

Lexiko, hizkuntza-formula, intonazio eta ahoskera egokiaz adierazten ditu ezagutza eta iritziak.

Ohiko ahozko testuen zentzua ulertzen du, eta ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereizten ditu.

Pertsonen arteko harreman mota ezberdinetara egokitutako testuak sortzen ditu (gutunak, bizikidetza-arauak...).

Idatzizko testuen alderdi formalak zaintzen ditu, hala formatu digitalean nola paperezkoan.

Arazoak ebazteko orduan, zenbaki naturalekin kalkuluak egiten ditu sistema hamartarra erabiliz.

Neurketak egiteko tresna eta unitate egokiak aukeratzen ditu, neurtu beharreko objektuaren tamaina eta ezaugarrien arabera.

Kalkuluak egiten ditu aurreikuspen arrazoizkoak (edo ez hain arrazoizkoak) oinarri hartuta.

Objektuak neurtu eta kalkulatzeko orduan oinarri hartutako arrazoibidea ahoz adierazten du.

Espazioaren irudikapena deskribatzen du (zirriborroa).

Inguruneari lotuta dauden eta plangintza jakin bat behar duten arazoak ebazten ditu, eragiketak, oinarrizko eduki teknologiko, geometrikoak edo informazioaren tratamendua aplikatuz.

Arazoak ebazteko eta eskuratutako ezagutzak aplikatzeko estrategia pertsonalak erabiltzen ditu.

Saiatua da soluzioak bilatzerakoan.

Modu ordenatuan azaltzen du aurretiko plangintza behar duten arazoak ebazteko orduan jarraitu den prozesua.

Bizitza sozial egokia ahalbidetzen duten bizikidetza- eta antolamendu-arauak adierazten ditu. (Garaje komunitario baten arauak eta seinaleztapena).

Erantzukizun kolektiboetan norbanakoaren parte-hartzea garrantzitsua dela uste du.

Objektu eta makinen atal nagusiak aztertzen ditu, baita horietako bakoitzaren funtzioa ere.

Objektu bat eraikitzeko prozesu erraza planifikatu eta gauzatzen du.

Talde-lanean elkarlanerako prestutasuna erakusten du.

Bere buruaren zein taldekideen segurtasuna zaintzen du, baita tresna eta material egokien erabilera egokia ere.

Prozesu teknologikoan eskuratutako emaitzak jakinarazten ditu, eta ikaskuntza-prozesuen gainean hausnartzen du.
Lortu nahi duen produktuaren arabera egokiak diren tresna, teknika eta materialak erabiltzen ditu.

Denbora-banaketa

Proposamen didaktiko hau hamazortzi eskola-saiotan garatzeko pentsatua dago. Hizkuntza, Matematika, Plastika, Gizarte-zientzia eta Natur-zientzia arloko saioak erabiltzea proposatzen da.

Helen Penjam. WP_2013093_002(CC BY)

Jakina, denbora-banaketa hau gutxi gorabeherako orientabidea da. Proiektuaren sakontasunak, ikasleen beharrizanek eta garapenean arlo ezberdinak integratzeko moduak baldintzatuko dute denbora-banaketa.

Feedbacka

saioa:

Gutuna irakurtzea. Planteatu diguten erronka ezagutzea, motibatzea, hitz egitea, partekatzea, galderak egitea, zalantzak argitzea...

Arazoa ebazteko taldeak nola antolatu erabakitzea (talde bakoitzeko kideak elkartzea, bakoitzaren ardurak zehaztea eta taldearen koadernoa sortzea).

Ideia-jasa: Zer dakigu gaiari buruz? Zer jakin behar dugu zeregina betetzeko? Nork lagun diezaguke? Banaka galderei erantzutea, taldekideen erantzunak biltzea, bozeramaileak aurkeztea, ideiak panel edo horma-irudi batean sailkatzea.

Drive-en taldearen karpeta sortzea ikasgelako kontuarekin (heldu batek kudeatuta). Konexiorik gabe lan egingo bada, karpetak ordenagailuan bertan sortuko dira.

Hasieran proposatutako produktua azaltzea, errubriketan jasotako adierazleak ezagutaraztea eta ebaluatzeko modua aztertzea.

saioa:

«Oso enkargu berezia».

eta 4. saioak:

«Garajea desmuntatzen».

eta 6. saioak:

«Arazo bat ebazteko galderak».

7., 8., 9. 10. eta 11. saioak:

«Eraikitzeko plangintza».

12., 13., 14., 15. eta 16. saioak:

«Azalpen-panela».

17. eta 18. saioak:

«Oparia prestatzea».

Irakaslearentzako baliabideak

Egitura kooperatiboak

"9 ideas clave. El aprendizaje cooperativo. Pere Pujolàs. Liburuaren laburpena da hau; material horren egileek egin dute. Taldeen kudeaketari, rolei, teknikei eta abarri buruzko informazioa eskaintzen digu.
Erreferentziazko egileetako batzuk dira:
- Johnson & Johnson ("La evaluación en el aprendizaje cooperativo", SM argitaletxea, 2014)
- Pere Pujolàs ("9 ideas claves. El aprendizaje cooperativo", Graó argitaletxea 2008)
- David Durán ("Aprenseñar", Narcea argitaletxea, 2014).
Ikasgelako baliabideei buruz:
- GIAC (VICeko Unibertsitatea)
- UAB
- Ártica ikastetxeko Francisco Zariquiey; Cinética kolektiboko kide ere bada. Cinética kolektiboaren baliabideak.

Trebetasun emozionalak eta sozialak

Lantalde bakoitzeko kideek beren interakzioak, harremanak eta emozioak kudeatzen ikas dezakete, irakasleen esku-hartze didaktikoaren laguntzaz. Esku-hartze didaktikoa zuzenean edo teknika hauen bidez egin daiteke:

«9 ideas clave. El aprendizaje cooperativo» liburuaren A eremurako jarduerak (talde-kohesioa).

EDIA proiektuaren Hezkuntza Baliabide Irekia "Emozioa, klaketa eta ekin".

Adimen anizkoitzak

«Inteligencias múltiples y TIC». Nuria Alart.

Pentsamendu errutinak

"Aprender y enseñar a pensar". Carmen Gonzálezen aurkezpena; funtsezko ideiak laburtzen ditu modu entretenigarrian.
Herramientas para aprender a aprender. Ikasgelan planifikatzen eta hausnartzen ikasteko jarduerak eta teknikak (Ana Basterra Cossio).
Guía EduSapiens. Escuela Creativas, Fundación Telefónica. Rutinas y destrezas de pensamiento: 68. orrialdetik 119.era. Otras herramientas para pensar: 120. orrialdetik 131.era.

Sekuentziarako baliabideak: «Prozesu teknologikoa»

Teknologiako 3. eta 4. gaiak (Lehen Hezkuntzako 4. maila) Azalpen-jarduerak, helburuak...

Teknologia eta matematikako proiektuak, COMPASS.

Sekuentziarako baliabideak: «Makina sinpleak»

«Máquinas simples». Azalpen-bideoa: palankak, gurpilak eta ardatzak, poleak, plano makurtua, torlojua eta engranajea.

«Physis for kids» (animazioak, ulertzeko errazak).
«Makinak, teknologiak eta eraikuntzak», Guida Allès-en taula Pinterest webgunean.
«Produktuak - Txostenak», txosten edo lan bat aurkezteko eredu originalak. Guida Allès-en taula Pinterest webgunean.